DEHB eski yıllarda hastalık olarak görülmezken ama günümüzde ise genetik ve biyolojik bir hastalık olarak tanımlanmıştır. Toplumda görülme sıklığı çocuklarda % 8, ergenlik döneminde olan kişilerde % 6 olarak saptanmıştır. Genellikle DEHB çağımızda çocuk hastalığı olarak bilinmektedir.
Türkiye de Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanısı almış birçok birey vardır. DEHB önemli kılan etken ise okul çağındaki çocuklarda görülmesi ve gün geçtikçe artmasıdır. DEHB çocuklar genelde sınıf içerisindeki düzene uyum sağlamakta zorluk çeker. Çoğu zaman arkadaşlarıyla da problemler yaşayabilir durumu kontrol altına almak bazen zorlaşabilir.
DEHB çocuklarına sınıf içerisinde nasıl davranmalıyız ve onları geleceğimize nasıl kazandırabiliriz? DEHB çocukları sınıftaki bulunan diğer çocuklardan yapı itibariyle farklıdır. Bu sebeple diğer çocuklardan daha farklı bir yaklaşım ve teknik uygulanmalıdır. DEHB öğrencisinin bu özel durumunun olumsuz etkilerini en aza indirgemek ve okul başarısını artırmak için sadece ev ortamındaki çalışmalar yetmemektedir. Aynı zamanda okul desteği ve eğitmenin yaklaşımı büyük önem taşımaktadır.
DEHB Çocuklarında ne gibi Davranış Farklılığı Yaşanmaktadır?
- Sıklıkla detaylara dikkat etmekle güçlük çeker veya okul ödevi, iş veya diğer etkinliklerde dikkatsizce hatalar yapar.
- Verilen görevlerde sıklıkla dikkatini sağlamada güçlük çeker.
- Genellikle zihinsel çabayı gerektiren görevlerden kaçınır, bunları sevmez yada bunlarda yer olmaya karşı isteksizdir.
- Çoğu zaman dikkati dış uyaranlarla kolaylıkla dağılır.
- Sıklıkla elleri, ayakları kıpır kıpırdır yada oturduğu yerde kıpırdanıp durur.
- İstediği zaman kendini odaklanmış halde tutamaz, ne kadar çok çaba harcarsa harcasın devamlı halde odaklanmış duramaz ve dikkatini dağılmasına engel olamaz.
Bu zorluklar sosyal olarak arkadaşlarında, bilimsel olarak okulda evde yada diğer alanlarda performansı belirgin şekillerde etkiler. Okul performanslarında ve testlerin tamamlama becerilerinde, yazı yazmalarında veya ev ödevleri bitirmelerinde etki yaratır. Performanslarını oldukça aşağı çeker, çok geç kalabilir, dağınık olabilir ve dikkat dağıldığı için istedikleri şeyi yapamazlar. DEHB çocukları bu sorunları sadece okulda değil birçok yerde de yaşamaktadır.
DEHB Çocuklarda Nasıl bir Tedavi Yöntemi İzlenir?
Adderal, Concerta, Daytra, Stattera, İntuniv, Focalin, Metadate, Ritalin gibi uyarıcı ve uyarıcı olmayan ilaçlarla tedavi edilmeye çalışılır. Kullanılan bu ilaçlar DEHB problemleriyle başa çıkmasına çocuğa yardımcı olmakta fakat problem yaratan alışkanlıkların davranışların değişmesine önüne geçememektedir. Diğer taraftan uzman desteğine başvurulabilir. Terapi süreci ile çocuğun problemlerini en aza indirgemeyi başarabilir.
Sınıf ortamında öğretmenin izleyebileceği yol; sınıfta dikkati dağılan çocuğu soru sormaya ve kaçırdığı bölümü soru sorarak teşvik etmek, öğrenciye tekrarın önemi ve etkisini anlatması, tahta kullanırken renkli kalem ve şekillere önem vermesi, öğrenciye çok sayfalı ödev yerine her defasında tek sayfalı ödev olarak verilmesi, sık sık aralar verilmesi, öğrenci performansı artırıcı modeller geliştirmek, doğru ve uyumlu davranışlarında sembolik ödül yöntemleri kullanılabilir, ders anlatırken görsellerden yararlanarak ve uygulamalı bir şekilde anlatarak aklıda kalıcılığı artırarak DEHB çocuklar için büyük fayda sağlar.
