Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan ve zaman zaman hava sıcaklıklarının 47-48 dereceyi bulduğu Adıyaman'da dışarı çıkarken dikkat edilmesi gerekenleri Adıyaman İl Sağlık Müdürü Erdoğan Öz anlattı.
Artan sıcaklığı ve neme karşı gerekli tedbirlerin alınması gerektiğini belirten Öz, "Bölgemizdeki hava sıcaklıkları ve nemdeki artış gerekli önlemler alınmadığı takdirde çeşitli sağlık problemlerini beraberinde getirmektedir. Sıcaklık ve nem artışına bağlı olarak vücut ısısı artmakta ve metabolizma bu yeni duruma uyum sağlamaya çalışmaktadır. Normalde terleme ile vücut ısısı dengede tutulmaya çalışılır. Ancak aşırı sıcaklarda sadece terleyerek vücut ısısı dengede tutulamaz. Yaşlılar, bebekler ve kronik hastalığı olanlarda terleme mekanizması ile vücut ısısının dengede tutulması her zaman mümkün olmayabilir. Özellikle dört yaşından küçük çocuklar ve 65 yaş üzeri yaşlılar olmak üzere, yalnız yaşayanlar, özürlüler, bakıma ihtiyacı olanlar, gebeler, aşırı kilolular, açık alanda çalışanlar, şeker hastalığı, kalp-damar hastalıkları, beyin-damar hastalıkları, psikolojik hastalıkları, solunum sistemi hastalıkları, karaciğer hastalıkları, böbrek hastalıkları gibi kronik hastalığı olanlar, tansiyon düşürücü, idrar söktürücü, depresyon ve uyku ilaçlarını sürekli kullanmak zorunda bulunan hastalar bu durumdan daha fazla etkilenebilmektedirler." dedi.
Aşırı sıcakların olumsuz etkilerinden korunmak için yapılması gerekenler
Aşırı ısınmaya başlayan havalarda dikkat edilmesi gereken hususları maddeler halinde sayan Öz şöyle devam etti:
1-Güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde (10.00-16.00) mecbur kalınmadıkça dışarı çıkılmamalıdır.
2-Dışarı çıkılacaksa açık renkli, hafif, bol ve pamuklu kumaşlardan yapılan giysiler tercih edilmeli; geniş kenarlı ve hava delikleri olan şapka giyilmeli ve güneşin zararlı ışınlarından koruyan güneş gözlüğü ve güneş kremi kullanılmalıdır.
3-Dışarıda çalışması gerekenler mümkün oldukça güneşten koruyucu önlemler almaya ve sık sık tuz içeren sulu gıdalar almaya dikkat etmelidirler.
4-Bebek, çocuk, engelliler ve hayvanlar kapalı ve park etmiş araçlarda kesinlikle bırakılmamalıdır. Araç içlerinde sıcaklık, klima olsa dahi park edildikten çok kısa süre sonra yükselmektedir. Araç terk edilirken herkesin dışarı çıktığından emin olunmalıdır.
5-Kapalı alanlar iyi havalandırılmalıdır.
6-Vücut ısısının yükselmemesi için sık sık duş alınmalı; bunun mümkün olmadığı durumlarda ayaklar, eller, yüz ve ense soğuk suyla ıslatılmalı veya silinmelidir.
7-Susuzluk hissi olmasa bile her gün en az 2-2,5 litre (12-14 su bardağı) sıvı tüketilmelidir.
8-Vücut direncini artırmak ve vücudun yeterli miktarda vitamin ve mineral almasını sağlamak için bol miktarda sebze ve meyve tüketilmelidir.
9-Kafein, alkol ve fazla miktarda şeker içeren içecekler vücuttan daha fazla sıvı kaybına yol açtığı için tüketilmemelidir.
10-Yağlı besinler ve yağda kızarmış gıdalardan kaçınılmalıdır
11-Dışarıda ve açıkta satılan yiyeceklerin, tüketiminden kaçınılmalı, çabuk bozulma riski olan besinler (et, yumurta, süt, balık vb.) açıkta bekletilmemeli, besinlerin hazırlanması ve pişirilmesi aşamalarında hijyen kurallarına özen gösterilmelidir.
"Sıcak çarpması acil olarak tedavi edilmezse kalıcı hasara veya ölüme neden olabilir"
Güneş ve sıcak çarpması durumunda acil bir şekilde tedavi edilmesi gerektiğini dile getiren Öz, "Bu durum aşırı sıcağa maruz kalma sonucu beden ısısını ayarlayan terleme mekanizmasının bozulmasına bağlı olarak vücut ısısının düşürülememesi ile karakterize bir tablodur. Vücut ısısı 10-15 dakika içerisinde 40-41°C üstüne çıkabilir. Güneş veya sıcak çarpması acil olarak tedavi edilmezse kalıcı hasara veya ölüme neden olabilir. Bilinç kaybından önce tedaviye başlanması durumunda iyileşme şansı oldukça yüksektir. Kişinin ateşi 39°C’nin üzerindedir, deri kuru, kırmızı ve sıcaktır, terleme yoktur, bulantı kusma, baş ağrısı, baş dönmesi, göz çukurlarının belirginleşmesi ve görme netliğinin bozulması ile komaya kadar gidebilen şuur bulanıklığı veya kaybı vardır. İlk yardımda; kişi hemen serin ve hava akımı olan bir yere alınmalı, sıkı giysileri gevşetilmeli, soğuk su veya soğutucularla (vantilatör, klima vb.) soğutulmaya çalışılmalı, bilinç bulanıklığı varsa kesinlikle içmesi için sıvı verilmemeli ve en yakın sağlık kuruluşuna götürülmeli ya da 112 Acilden yardım istenmelidir. Gerekli durumlarda havayolu açılmalı ve suni solunum yapılmalıdır. Sıcak bitkinliği ise sıcak çarpmasına benzer olup daha hafiftir. Aşırı terleme vardır, deri soğuk ve nemlidir. İlk yardımda hastaya bol miktarda sıvı verilir, hasta sırt üstü yatırılarak bacakları yükseltilir." ifadelerini kullandı.
Güneş yanıkları meydana geldiğinde yapılması gerekenler
Güneş yanıklarına karşı yapılması ve uygulanması gereken yöntemler hakkında bilgi veren Öz "Güneş yanıkları uzun süreli güneş ışığına maruz kalmakla meydana gelir. Deri kızarık, ağrılı ve aşırı derecede sıcaktır. Eğer etkilenen kişide ateş, bül (su toplanması) ve şiddetli ağrı varsa veya kişi 1 yaşından küçükse en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Güneş yanığından korunmak için güneş ışığına maruz kalmaktan kaçınılmalı, güneş yanığı olan yerler soğuk su ile silinmeli, etkilenmiş bölgelere nemlendirici tıbbi losyon sürülmelidir. Yağ, salça, yoğurt ve diş macunu vb. maddeler kesinlikle sürülmemeli, büller patlatılmamalıdır." dedi.
