Aldığım çok sayıdaki elektronik postalarda sorulan ve merak edilen bir diğer konuda karaciğer yağlanması ile birlikte seyreden ALT ve AST yüksekliğidir. Hastalarımız karaciğer yağlanması ile hepatit B hastalığının ilişkisini ve farklarını sormaktadır. Bu nedenle bugünkü yazımızda bu konuyu irdelemek istiyorum.

Karaciğer yağlanması (hepatosteatoz) ; karaciğer hücrelerinde aşırı yağ birikmesidir. Yetişkin her dört kişiden birinde görülür. Alkol kullanımı karaciğer yağlanmasının en önemli sebebidir. Alkol kullanmayanlarda da görülen karaciğer yağlanması başlıca nedenleri ise şişmanlık, diabet (şeker hastalığı) ve kan yağlarındaki yükseklikten kaynaklanmaktadır.

Ayrıca şu durumlarda da karaciğer yağlanması görülebilmektedir; Geçirilmiş hepatit (sarılık, Reye sendromu, Wilson hastalığı, hemakromatoz, bilinçsiz diyet yapılması (hızlı kilo kaybı), proteinden fakir beslenme, kortikosteroid (kortizon) kullanımı, tetrasiklin (bir tür antibiyotik) ve diğer bazı ilaçların kullanımı gibi?

Karaciğer yağlanmasına ek olarak karaciğerde büyüme veya kişide bazı şikayetler de varsa (karın sağ üst tarafında ağrı, sarılık) veya karaciğer enzimleri (SGOT, SGPT vs) değerleri yükselmişse önemli olabilir. Karaciğer enzimlerini yükselten sebeplerden en sık görüleni karaciğer yağlanmasıdır. Karaciğer yağlanmasının tek başına çok fazla bir klinik değeri yoktur. Genellikle Karaciğer USG incelemesi sırasında fark edilmektedir. Tanısı için de zaten ultrasonografiden yararlanılmaktadır.?Karaciğer yağlanmalarının yaklaşık beşte biri iltihap ve/veya fibrozis ile beraberdir. Bu duruma steatohepatit denir. Alkole bağlı olmayan steatohepatit'lerin % 20'si siroza kadar ilerleyebilir. Başka bir hastalığın sonucu oluşmadıkça tek başına kişiye bir zararı yoktur. Çok çabuk düzelebilir. Ancak aynı zamanda başka hastalıklarla beraber görülebileceğinden, karaciğer yağlanması olan kişilerde bu hastalıklar mutlaka araştırılmalıdır ve sonuca göre tedaviye başlanmalıdır. Alkole bağlı olan karaciğer yağlanmalarında, alkolün kesilmesi ile kısa sürede düzelmektedir. Alkole bağlı olmayanların en önemli tedavi yöntemi kilo vermektir. Şeker hastalığında şeker seviyesinin iyi ayarlanması, kolesterol ve yağdan fakir diyet kullanılması gerekir. Bu önlemlere rağmen karaciğer enzimleri hala düşmemişse antioksidan ilaç kullanımı yararlı olabilir.

Genel anlamda karaciğer yağlanmasının herhangi bir özgül tedavisi yoktur. Lakin diyete dikkat etmek gerekir: İçki içilmemesi gerekir. Kolesterol içeren yiyeceklerin (tereyağ, kuyrukyağı gibi hayvani yağlar, kuruyemişler, sakatat, yağlı et ve kıyma, tavuk derisi, yumurta) kullanılmazsa iyi olur. Mümkün olduğunca yağsız yenmelidir. Parasetamol, kortizon, tetrasiklin gibi karaciğere zararlı ilaçlar sürekli kullanılmamalıdır.? Peki Hepatit B ile olan ilişkisi nedir diye sorulabilir. Aslında doğrudan bir ilişki olmamakla birlikte hepatit B hastalarında, yağlı karaciğer birlikteliği sık görülen bir durumdur. Bu yönüyle karaciğeri tehdit eden iki farklı hastalığın varlığı karaciğer için sıkıntı yaratabilmektedir.??

Sağlıklı Günler Dilerim.

Doç. Dr. Mustafa Kemal Çelen

Editör: Haber Merkezi