Araştırmacı Yazar- Musa ÇELEBİ- 4 Yazı dizisinde Bismil’in Maden, Doğal afet ve depremselik, Akarsu, Meteorolojik, Toprak özellikleri, Tarımsal veriler ve hava kalitesi  ele alacağız.

MADEN VE MİNERAL KAYNAKLARI

Diyarbakır İl sınırları içersinde Kocaköy-Katin, Bismil- Kastel,  Eğil- Sarıcak ve Merkeze bağlı

Beykan, Kurkan Şahaban sahalarında zengin petrol yatakları mevcuttur.

DOĞAL AFET DURUMU VE DEPREMSELLİK

Bismil İlçesi T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı tarafından yayınlanan Türkiye Deprem Haritası’nda 2. Derece Deprem Bölgesi içinde kalmaktadır.

AKARSULAR

Bismil ilçesinin en önemli akarsu Dicle nehri olup, diğerleri onun kollarıdırlar. Güneye doğru akan Dicle Nehri, Diyarbakır’ın hemen doğusundan geçerek Fabrika Köyü civarında doğuya doğru yönelir ve ovayı doğu-batı yönünde kateder. Dicle Nehri, batıdan Devegeçidi ( Furtaşko ) Çayı ve Fabrika (Dankıran) Deresini, güneyden Karasu, Göksu, Seyhan ve Savur Çayları’nı, kuzeyden ise Ambar Çayı, Kuru Çay, Pamuk Çayı, Salat Çayı, ve en önemlisi Batman Çayı’nı alır. Bu kollardan Batman Çayı hariç, diğerlerinin suyu yazın çok azalır. Batman Çayı ise, Dicle’nin en büyük koludur. Malabadi Köprüsü’nden itibaren ovaya dahil olur. Güneye doğru akarak Bismil Zivi Köyü yakınlarında Dicle’ye karışır.

BİSMİL METEOROLOJİK ÖZELLİKLERİ

Bismil karasal iklim özellikleri hakimdir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise soğuk ve yağışlıdır. İklim, karasal özelliği kısmen değişmiş bir Akdeniz iklimi olarak da nitelendirilebilir. Sonbahar genellikle ilkbahardan daha uzundur. Gündüz ve gece arasındaki ısı farkları yüksektir. Bismil yaz mevsiminde sıcaklık 40°C'yi aşmakta, kışları ise, -10°C'nin altına düşmektedir. Yıllık ortalama yağış oranı 600 mm'dir. Haziran ile Eylül ayları arasında neredeyse hiç yağış yoktur. Yağışın 500 mm’si kış ve ilkbahar döneminde yağmaktadır. Geçmiş yıllarda ciddi kar yağışları rapor edilmiş ancak, son yıllarda buna rastlanmamıştır.

TOPRAK ÖZELLİKLERİ

İklim topografya ve ana madde farklılıkları nedeniyle Bismil’de çeşitli büyük toprak grupları  olmuştur. İl Çevre Durum Raporu’ndan alınan bilgilere göre, Alüvyon topraklar Bismil’de daha çok dicle Nehri ve Batman Çayı boyunca uzanmaktadır. Kolüvyol topraklar Bismil ilçesinin her yerinde özellikle küçük akarsu vadilerinde bulunmaktadır.  Kahverengi, Kırmızı Kahvarengi topraklar Bismil bulunmaktadır. Bismil 1. Sınıf arazi bakımında Türkiye’nin en büyük ilçesi konumundadır. 1. Sınıf arazi bulunmasına rağmen bahar aylarında yağışların az olması kuru arazi eken çiftçileri etkilemektedir. Bismillin sulama kanalların bitmesiyle ilçe deekonomik hamle gerçekleşir. İlçenin geliri 3 katlanabilir.

TARIM ALANLARI – BİSMİL’DE TARIMSAL VERİLER

2013 YILI TARIMSAL VERİLER

 Tarımsal Nufus Sayısı

85.000 kişi

Toplam Yüzölçümü

1.748.000 da

Toplam Tarım Alanı

                    1.530.000 da                 

ÇKS’ ye Kayıtlı Çiftçi Sayısı                     

5305 kişi

ÇKS’ ye Kayıtlı Arazi Varlığı

1.036.048 da

 BİTKİSEL ÜRETİM 

 İLÇEMİZDE YETİŞTİRİLEN BAŞLICA ÜRÜNLER ve ÜRETİM ALANLARI (da)

 

Buğday (sulu)

Buğday (kuru)

216.800

520.000

Arpa

                                                            106.000

Pamuk

140.000

Mısır (Dane)

Mısır (Dane II.ürün)

Mısır ( Silajlık )

120.000

10.000

8.000

Mercimek (kırmızı)

184.000

Toplam

1304.800

2014 YILINDA YAPILAN DESTEKLEME ÖDEMELERİ

 

 

ÜRÜN

 

 

TUTAR (TL)

Pamuk (2013 Ürünü)

42.380.172

Mısır (2013 Ürünü)

7.515.291

Hububat (2013 Ürünü)

7.646.978

Mazot-Gübre ve Toprak Analizi

10.859.980

Sertifikalı Tohum

2.667.096

Tarımsal Yayım ve Danışmanlık

373.000

TOPLAM

 

71.442.517

 İLÇEMİZDEKİ HAYVAN VARLIĞI

 Büyük Baş Hayvan Sayısı

28.040

Küçük Baş Hayvan Sayısı

38.604

              Kümes Hayvanları Sayısı                         

                    78.300                    

2014 HAYVANSAL ÜRETİM DESTEKLEMELERİ

  

DESTEK TÜRÜ

 

İŞLETME SAYISI

 

DESTEĞE TABİ (LT/ADET)

 

DESTEK MİKTARI ( TL )

ÇİĞ SÜT

DESTEKLEMESİ

46

2.071.000 LT

135.755

KIRMIZI ET ÜRETİM DESTEĞİ

16

68 HAYVAN

13.572

ANAÇ-MANDA

DESTEĞİ (2013 ürünü)

50

201 HAYVAN

70.350

HALK ELİNDE MANDA

ISLAHI (2013 ürünü)

31

78 HAYVAN

53.200

ANAÇ KOYUN-KEÇİ

DESTEĞİ (2013 ürünü)

196

38.604 HAYVAN

761.280

BUZAĞI DESTEĞİ

55

190

17.100

TOPLAM DESTEK

819

 

1.051.257

MEVCUT TESİS DURUMU

 SERA

  

SERA

 

 

SAYISI

 

FAALİYET ALANI

TESİSLER HAKKINDA BİLGİ

 

AÇIKLAMA

 

 

Şirket

 

 

 

 

 

6

 

 

Sofralık Domates ve Salatalık Üretimi

- İlki 2010 yılında kurulan seralar; %50 hibe %50 öz kaynakla kurulmuştur

 

Faal

Durumdadırlar.

Kooperatif

 

 

 

9

Sofralık Domates ve Salatalık Üretimi

- Tamamı kredi kaynaklı. İlk sera 2007, 2.si 2009, geri kalanlar 2010 yılında kuruldu.

Toplam Sera

15

 

 

-257 da üzerine kurulu alanı kapsamaktadır.

-İstihdam Sayısı: 450-500 Kişi

 

 

HAYVANSAL ÜRETİME YÖNELİK TESİSLER

 

HAYVANCILIK TESİSLERİ

SAYISI

TESİSLER HAKKINDA BİLGİ

 

AÇIKLAMA

 

 

Süt ve Besi

Sığırcılığı

 

 

10 Adet Bakanlık,  

4 Adet SYDV,

1 Adet Özel Şirket

3 Adet GAP Süt Sığırcılığı destekli

18

 

1584 Adet Sığır

 (faal İşletmelerin Hayvan Sayıları)

 

 

6 Adet Faal Durumdadır.

 

 

 

Koyunculuk

Kooperatifi           

SYDV(Balcılar)

1

800 Adet Koyun

 

Faal  Durumdadır.

 

Toplam

 

19

 

 

İlki 2006 yılında kurulan tesisler  her sene artarak 2014 yılında sayıları 19’e ulaşmıştır. 12’u     Hayvan ölümleri nedeniyle faaliyetini bitirmiştir

 7 Adedi Faaldir.

 

 

 

KANATLI HAYVAN TESİSİ

 

 

 

SAYISI

 

FAALİYET ALANI

 

TESİS HAKKINDA BİLGİ

 

AÇIKLAMA

 

 

Yumurta Tavukçuluğu

 

 

 

1

 

 

 

Yumurta üretimi

 

-Kapasitesi 30.000 adet tavuktur

-Günlük 18.000 adet yumurta üretimi yapılmaktadır.

 

 

 

 

Tesis faaldir

 

DİĞER TESİSLER

 

TÜRÜ

 

SAYISI

FAALİYET ALANI

 

TESİSLER HAKKINDA BİLGİ

AÇIKLAMA

 

 

 

Çırçır ve Yağ Fabrikaları

 

 

 

 

19

 

 

 

 

Pamuk Balyalama-Yağ

( 3 Adedi hem çırçır hem yağ üretimi yapmaktadır)

 

 

 

 

Fabrika Kapasitelerine göre sezonda ortalama  4.000 ton Pamuk balyalamaktadır. İstihdam Sayısı: 600-700 kişi

(sezonda)

 

 

 

 

 

17’si

Faal Durumdadır.

 

 

Boru Fabrikası

 

 

1

 

 

Boru İmalatı

 

Sulama Sondaj-Doğalgaz Boruları İmalatı

İstihdam  Sayısı: 98 Kişi

 

 

Faal Durumdadır.

 

Mısır Kurutma

Tesisi

 

1

Mısır Kurutma

 

Yıllık 10.000 ton

Mısır kurutma kapasiteli

İstihdam Sayısı :

5-6 Kişi

( sezonda)

 

Faal

Durumdadır.

 

 

Mısır-Buğday Depolama Siloları

 

 

3

 

Hububat (Buğday-Mısır) Depolama

 

 12.000 ton

depolama kapasiteli

İstihdam Sayısı:  5-6 Kişi

(sezonda)

 

 

 

Faal Durumdadır.

 

GIDA KONTROLLERİ                              

 

 

 

İşletme Sayısı

 

Gıda Üretim Yerleri

21

Yem Satış Yerleri

11

Gıda Satış Yerleri

587

Toplam 

619

SULAMA KANALLARI

 

PROJE ADI

 

PROJENİN

BAŞLAMA

ve BİTİŞ

TARİHLERİ

PROJE

TAMAMLANDIĞINDA

SULAMAYA

AÇILACAK ALAN

BATMAN-SİLVAN 

SULAMA TESİSİ

2. KISIM

1974-1989

40.400 da

BATMAN SAĞ SAHİL

SULAMA KANALI

 

1996- Devam ediyor.

138.430 da

KRALKIZI- DİCLE –

CAZİBE SULAMASI

4. KISIM

2009- Devam ediyor

184.070 da

 

BİSMİL’DE HAVA KALİTESİ

Bismil’de endüstriyel emisyon kirliliği yapan kuruluşların sayıları azdır. Bu durum ilçe düzeyinde hava kalitesini önemli ölçüde etkilemektedir. Kış mevsiminde özellikle Altıok mahallesinde kalorifer kazanlarında çıkan kömür dumanı halk sağlığı için tehlike arz etmektedir. İlçede Botaş doğalgaz boru hattı geçmesine rağmen, yetkililerin ve halkın talepleri olmaması nedeniyle ilçemize doğalgaz verilmemiştir. Altıok mahallesin de zamanında Belediyenin görevini yapmaması yeşil alan bırakmaması, imar alanında vatandaşın arsasının %90 kullanılması mahalleyi beton yığınına dönüştürülmüştür. Altıok mahallesi 2014 nüfusu 8.128 kişi mahallenin toplam alanı 260 dönüm, 1 dönüme düşen insan sayısı 30 kişi, verilere bakıldığında Bismil Altıok mahallesi 1 dönüme döşen insan sayısı bakımında İstanbullu geçmektedir. Mahalle çocukları Fatih mahallesinde bulunan okullarda eğitim görmektedir. Mahallede birkaç boş arsa kalmış olup, belediyenin o arsaları ücret karşılığında istimlâk edilmesi ve bos arsaları park, yeşil alan ve okullara ayrılması mahalleyi daha yaşanır hale getirebilir. Bismil Şentepe, Esentepe, Tekel, Seyrantepe mahalleleri en çok temiz hava solan mahallelerdir. Bismil-Diyarbakır yolu çırçır fabrikalarında hava siklonların olmaması çevreyi kirletmektedir. Çırçır fabrikaların toz siklonların takılması hava kirliliği azaltılacaktır.

Editör: Haber Merkezi