inna lillahi ve inna ileyhi raciun- BAKARA SURESİNİN 156. ayeti
Anlamı: Biz Allah için (teslim olmuş kullar)ız ve elbette biz, (yine) O’na döneceğiz.”
Peygamber Efendimiz (asm) Hadisi;
“Alimler yeryüzünün kandilleridir.”
“Alimin ölümü alemin ölümü gibidir.”
-------------------------------------------
Âlim ve Mütefekkir Seyda yê Molla Havi vefatı
21 Haziran 2015 Pazar günü kaldırıldığı Dicle Üniversitesi Tıp fakültesinde kalp yetmezliği nedeniyle vefat etti. seydê Molla Havi, vasiyeti gereği, Bismil Seyrantepe Mahallesinde kendi adı ile inşa edilen ve halen inşaatı devam eden “seydê Molla Havi Camii” avlusuna vasiyeti gereği defnedildi. Seyda’nın cenaze namazına çok sayıda kişi katıldı. 88 yaşında vefat etti.
Seydê Molla Havi 1927 yılında (Kimlikte 1931) Mardin’in Kızıltepe Akyüz köyünde dünyaya geldi. Bölgemizin ve şark medrese kültürünün son temsilcilerinden olan Seydê Molla Havi, henüz küçük yaştan itibaren Kürdistan Coğrafyasının kadim kurumlarından olan medreselerde tahsil görmüştü.
Seydê Molla Havi, İlk eğitimini Kızıltepe’nin Belli köyü cami imamında aldı. Daha sonra bir çok zorluk ve sıkıntıya rağmen Suriye’nin Kamışlı tarafına geçerek Seyda’yê Melel Mahmudun yanında eğitimine devam eder. Henüz küçük yaşta bir başına medrese tahsiline başlayan Seydê Molla Havi Çalışkanlığı, ilme olan düşkünlüğü, sosyal kişiliğiyle kısa sürede kendisini Seyda’sına ispatlar. Medresede ilim tahsil eder. İslami eğitimde takip edilen usül gereği Sarf ilmini öğrenerek tahsile başlar. Sonra Nahv, Mantık, Vad, İsti'are, Edebü'l-bahs ve'l-münazara, Beyan, Mea'ni, Bedi', Usülu'd-din, Usulu'l-fıkıh ve Kelam ilimlerini tahsil etti. İlim tahsilinden sonra hayatı boyunca ders verme, imamlık, vaizlik, tebliğ ve İslam'a davet gibi hizmetlerle meşgul oldu.
Bu yönüyle Seyda, bütün arkadaşları ve yöre halkı tarafından çok sevilmiş, örnek bir şahsiyet olarak halkın gönlünde hak ettiği yeri almıştır.
İLK ÖNCE SURİYE KAMIŞLI MEDRESE EĞİTİMİ ALDI.
4 Yıl Suriye’de Medrese eğitiminden sonra, Türkiye’nin Bitlis Güroymak (Norşin) ilçesinde Seydê Melel Muhyeddinê Halvêl’in yanında Medrese tahsiline devam eder ve seydanın yanında eğitimini tamamlanarak icazetini alıyor. Aynı zamanda onun Halifesi oluyor. (Seyda’yê Melle Muhyeddinê Havêl Seydayê Şeyh Maşukun halifesi olup halifesi olup medrese eğitim kültürünün ve tek tipçi cumhuriyet döneminin yasakçı zihniyetine rağmen İslami ilimlerin günümüze taşınmasında ve güçlenmesinde önemli şahsiyetlerden biridir .)
İlme Çok Düşkündü
Medrese tahsilinde İcazetini almış olan Seydê Molla Havi çeşitli yerlerde imamlık yaptı. İcazet aldığı dönemde, laik rejimin en katı ve despot bir şekilde uygulandığı Türkiye'de, İslami hizmet ve Medrese Eğitimi vermek şöyle dursun temel Kur'an dersi bile vermek zaman zaman büyük tehlikelere atılmak anlamına gelmekteydi. Özellikle %99'u Müslüman olan memleketimizde din ve vicdan özgürlüğünün cuntanın postalları altında ezdirildiği dönemde İslami mücadele vermek tek cümle ile kelle koltukta gezmekti ve Seyda, ömrü boyunca böyle bir tehlikeyi yaşam tarzı haline getirmişti. Türkiye ve Suriye sınır boyundaki Mayınlara rağmen suriyeye geçer eğitim görürü Türkiye’ye de geldiği zaman da ahırlarda cılız mum ışığı altında derslerini takip ederdi.
Seyda'ya göre İslam, cami ve medreselere hapsedilemeyecek kadar büyüktür ve âlimler İslam fikriyatının tüm cihana egemen olmasında önder rol oynamalıdır.
İCAZETİNİ ALDIKTAN SONRA KOZLUK İLÇESİNDE İMAMLIK YAPAR
Medrese icazetini alan Seyda Molla Havi, İlk olarak Kozluk ilçesi Nari köyünde Müderrislik (İmamlık) yapar. Kozluktan sonra Batman’ın Balpınar(Gırêsira) köyünde hizmetine devam eder.
Dostlarına ve arkadaşlarına karşı çok vefalıdır. Dost, akraba ve hasta ziyaretlerini imkânı ölçüsünde ihmal etmez. Hayırseverdir. Akraba ve yoksullara karşı çok merhametlidir. Sahip olduğu imkânları hiç kimseden esirgemez. Herkesin derdiyle dertlenmek gibi bir yaradılışa sahiptir.
Ciddi bir ilim adamı olmasının yanısıra halk arasında muttaki, cömert ve mütevaziliğiyle bilinen ve bu yönleriyle sevilip sayılan Seydê Molla Havi,1983 yılında,12 Eylül cunta rejimin baskısı nedeniyle (o dönmede ramazan ayında göz altına alınır ramazan boyunca sakalı kesilerek ve türlü işkencelere maruz kalarak yaklaşık bir ay tutuklu kalır) Bismil ilçesi Seki (Zeko) Köyüne taşınarak hem imamlık ve hem de talebelerine medrese eğitimi vermeye devam eder. Bismil Seki köyünde 17 yıl kalır.
Talebelerine, “Gücüm olsa da kapı kapı gezip hakkı tebliğ etsem” diyerek öğrencilerini bu yolda mücadele etmeye teşvik ederdi.
88 yaşında vefat eden Seyda’nın Dördü kız Beşi erkek dokuz çocuğu vardır. Eğitim uzmanı Cüneyt Akkuş’un babası ve Fatih Cami imamı Mele Yusuf Akkuş’un amcası ve kayınbabasıdır.
MEKTUBAT ADLI ESERİ YAZDI
Kürtçe, Arapça ve Türkçe'nin yanı sıra Çok iyi Farsça biliyordu. Evinde büyük bir kütüphane şeklinde külliyata sahip olan Molla Havi, çeşitli eserler kaleme aldı. Eserleri Mele Muhyeddin mektuplarından ve 2 tane risaleden oluşan ve Arapça yazılan MEKTUBAT adlı eseri bulunmaktadır.
Geriye miras olarak yetiştirdiği ve bugün bölgenin çeşitli yerlerinde ilim hizmeti veren yüzlerce talebe bırakan Seydê Molla Havi, sayısız öğrenciye ders vermiş olup her ne kadar imamlık görevi ile görevli ise de kıt imkânlara ve yokluğa rağmen hiçbir dönemde ders verdiği öğrenci sayısı 40 veya 50 den aşağı değildi. Sabah namazında medreseye geçerek derse başlar ve yatsı namazından sonra gecenin ilerleyen saatlerinde evine dönerdi. Talebelerinin yediği yemeği yer günü onlar ile geçerdi.
Medresede ders verdiği 137 kişi ondan icazet almıştır. Prf. Dr.İhsan Süreyya Sırma Eski Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Başkanı `Prf.Dr.Ahmet Bilgin ,Prf.Dr.Kadri YILDIRIM ve Prof. Dr. Abdulaziz Beki ve Konya Müftüsü Habip Görün ve daha yüzlerce ilim adamı medreselerinde eğitim görmüştür.
Kolay değil böyle bir çınarın yetişmesi, o ilim, takva eriydi; konuşması zikir, susması tefekkürdü, bakışlarında ibret vardı, gerektiğinde kal ehli ve gerektiğinde hal ehli olurdu; yanına gelenlere öğüt ve nasihat eder, Allah’ın Kelamı ve Kâinatın Efendisi’nin sünnetini anlatırdı. Allah Seyda Mola Havi’den razı olsun. Bismil Haber Gazetesi olarak Ailesine sevenlerine talebelerine başsağlığı diliyoruz. Allah rahmet eylesin.
